Belirsizlik insanların öngöremediği ve şüphe duyduğu durumlarda ortaya çıkar. Belirsizlik yaşandığı zaman insanlar her an her şeyin olabileceği düşüncesiyle hareket ederler. Belirsiz ve bilinmez durumlar oluştuğu zaman kişiler stres, kaygı ya da endişe gibi duygular yaşayabilirler. Bu nedenle de insanlar bilinmeyeni ve belirsizlik durumlarını kontrol altına almaya çalışırlar.
Belirsizlik Psikolojisi
Belirsiz durumlar insan psikolojisi üzerinde farklı etkiler bırakabilir. Bu etkiler nedeniyle de insanlar belirsiz durumları azaltmayı veya belirsizliği yönetmeyi amaçlar. İnsanlar belirsizlik psikolojisi ile hareket ederek farklı teknikler bularak bu durumdan kurtulmaya çalışır. Ancak insanlar davranışsal ve kişilik özellikleri bakımından farklı olduğundan verdikleri tepkiler de oldukça farklıdır.
Ancak insanlık tarihine bakılırsa belirsiz durumlar pek çok yeniliğin ve keşfin de başlatıcısı olmuştur. Ateşten uzayın keşfine kadar olan pek çok gelişme belirsizlik durumları nedeniyle gelişmiştir. Belirsizlik yaşanması nedeniyle insanlar merak duygusu ile hareket ederek farklı uyarıcılar üzerinde incelemeler yapmışlardır. Bu nedenle yeni çözümler geliştirmede belirsizlik etkili olmuştur. Ancak bazı insanlar belirsizlikte merak duygusu ile hareket ederek yeni çözümler üretirken bazı insanlar derin bir psikolojik boşluk durumu yaşayabiliyor.
Belirsizliğin Psikolojimize Etkisi
Bireylerin stres ve kaygı ile başa çıkmasında psikolojik dayanıklılık oldukça önemlidir. Belirsizlik dönemleri ciddi bir stres ve kaygı kaynağı olabileceği için psikolojik dayanıklılık daha da önemli hale gelir. Psikolojik dayanıklılığı yüksek olan bireyler belirsizlik yaşadığında daha az olumsuz etkilenir ve karşılaştıkları problemleri daha kolay çözebilirler. Ancak bazı insanlar hayatlarını tamamen kontrol altında tutmak ve tam olarak denetlemek isterler. Belirsizlik oluştuğunda ise bu durum tamamen değiştiği için insanlar bir yılgınlık içine girebilir.
Belirsizlik bazı insanlarda kontrolünü kaybetme duygusu yaşatabilir. Bu nedenle de ne yapacağını ya da nasıl hareket edeceğini bilemeyebilirler. Bu nedenle de yüksek kaygı ve anksiyete yaşayabilirler. İnsanlar arasında bu şekilde farklılıkların oluşmasının nedeni olayları farklı algılama biçimleridir. Her insan belirsizlik durumlarını kendi durumlarını düşünerek kişisel yorumlarıyla algılar. Bu nedenle de belirsizlik psikolojisi üzerinde algılama biçimleri oldukça etkili olur.
Belirsizlikle Nasıl Başa Çıkılabilir?
Belirsiz durumlarda insanlar nasıl davranacaklarını fark ettiklerinde daha az kaygı yaşarlar. Bu nedenle de insanlar belirsizlikle başa çıkmak ile ilgili birtakım becerilere sahip olmalıdır. Belirsiz durumlarda en çok ihtiyaç duyacağınız beceri özgüvendir. Kendini iyi tanıyan ve özelliklerini bilen bir insan belirsiz durumlarda nasıl hareket edeceğini daha iyi görebilir. Bu nedenle kendi üstün ve zayıf yönlerinizi tanıyarak geliştirmeye çalışabilirsiniz.
Belirsizlik yaşandığı zaman geçmişteki başarılarınızı düşünmek, yeni beceriler geliştirmek ve haberlere daha az maruz kalmak size iyi gelecektir. Bununla birlikte kontrol edilemeyen durumlar üzerinde durmayı bırakmaya çalışmak da belirsizlik durumlarında sizi rahatlatacaktır. Ancak küçük bir belirsizlik yaşandığı zaman bile hemen kaygılanıyorsanız profesyonel bir yardım alarak psikolojik dayanıklılığınızı artırabilirsiniz.
