Uyku gün boyunca hareket halinde olan vücudumuzun ve sinir sistemimizin dinlendiği, ihtiyacımız olan gereksinimdir. İnsanın zaman zaman uykusuz kaldığı ve uyanmakta zorladığı günler vardır. Başlıca uyku bozuklukları; uykusuzluk, uykuya dalamama, erken uyanma, aşırı uykululuk, uyurgezerlik, huzursuz bacak sendromudur.
Uyku Bozukluğu için gelen şikayetler nelerdir?
- Gece sık sık uykudan uyanıyorum
- Çok fazla uyuyorum.
- Gün içinde çok yorgun ve uykulu hissediyorum.
- Otururken bile uyuyorum.
- Geceleri korkulu rüyalar, kabuslar görüyorum.
- Sıçrayarak uyanıyorum.
- Uykuya dalamıyorum.
Uyku Bozukluğunun Fizyolojik tepkileri nelerdir?
- Vücudun hastalıklara karşı savunması azalır,
- Psikolojik rahatsızlıklara karşı olan direnç zayıflar,
- Stres hormonu artar,
- Sinirlilik ve tahammülsüzlük artar,
- Görme ve konuşma bozuklukları oluşur,
- Kan şekeri dengesi bozulur,
- Nefes alış-veriş dengesi bozulur,
- Vücut ısısı düşer,
- Kas gücü azalır,
- Unutkanlık baş gösterir.
Ne kadar uyumalıyız?
Kişiden kişiye göre bulunduğu yaşa ve yaşam şekline bağlı farklılık gösterir. İdeal uyku süresi 4-11 saat arasındadır.
Uyku bozuklukları nelerdir?
- Uykusuzluk (insomnia); Uykuya dalma ve devam ettirmekte güçlük çekme normalden erken uyanma gün içinde uykulu olma halidir.
- Aşırı uykululuk (hipersomnia); Çok uyuma anlamına gelir, aşırı uykululuk ve gündüzleri uyuma eğilimi vardır.
- Huzursuz Bacak Sendromu; Uykuda hareket bozukluklarından en sık karşılaşılan bozukluktur. Hastalar, uyurken ya da istirahat halindeyken bacaklarını hareket ettirme ihtiyacı hissederler.
- Rüya Sıkıntı Bozukluğu; Uyurken sıklıkla korkunç rüyalar görmek ve korku içinde uyanmak rüya sıkıntı bozukluğu işareti olabilir. Uykudan uyandıklarında rüya gördüklerini hemen anlarlar. Ancak bunun tekrar etme eğiliminin yüksek olması uyku kalitesini düşürür ve sosyal, mesleki hayatı olumsuz etkiler.
- Uyurgezerlik; Genellikle 10 yaş civarındaki çocuklarda görülür. Uykuya daldıktan hemen sonra, uykunun ilk üçte birlik bölümünde görülür. Yataktan kalkıp adım atmak, giyinmek gibi bazı hareketler yaparlar.
- Uyku Felci; Uyku felci, halk arasında “karabasan” olarak adlandırılır. Uyandıktan hemen sonra ya da nadiren de olsa uykuya dalma aşamasında vücudun geçici olarak hareketsiz kalması durumudur.
İyi Bir Uyku İçin Neler Yapılmalı?
- Uykulu hissedinceye kadar yatağa girilmemeli. İlk 20 dakika uyuyamazsanız yataktan ve odanızdan çıkmanız tavsiye edilir.
- Her gece yatmadan önce ılık banyo, yoga meditasyon gibi rahatlatıcı şeyler yapılabilir.
- Her gün aynı saatte kalkın, düzenli bir uyku programına uymaya çalışın, mümkünse gündüz uykularından kaçının.
- Beslenme konusunda da düzenli bir program takip edin. Yeme, içme, hareket konusunda vücut saatinizin düzgün çalışması için uğraşın.
- Yatak odanızın sessiz, serin ve karanlık olması önemlidir.
- Öğleden sonra kafein tüketmeyin, yatağa gitmeden hemen önce yemek yemeyin.
