Çocukluk dönemi travmaları, yetişkinlik çağında psikolojik ve sosyolojik açıdan kendini ortaya çıkarır. 0-6 yaş döneminde sevgi ve ilgi deposunu yeterli düzeyde dolduramayan çocuk, ileriki dönemde çeşitli davranış bozukluklarıyla toplumda yer edinmeye çalışır. Narsist kişilik bozukluğu tam da bu dönemde sağlıklı bir ebeveyn ilişkisi kuramamış ailelerin çocuklarında görülür. Kendini dünyanın merkezine koyma, etrafındaki kişileri küçük görme ve değersizleştirme çabaları narsist bir kişinin en belirgin davranışlarıdır.
Çocukluk dönemini oldukça zor atlatan bu kişiler 12 yaşına geldiklerinde artık gerçek kimliklerini saklamayı çoktan öğrenmiştir. Duygularının önemsenmediği, kendisinin yok sayıldığı bir çevrede büyümenin verdiği kötü duyguyu tamamen gizlemeyi hayatının tek gayesi haline getirmiştir. Adeta ortama göre bir maske takabilen ve istediğini elde edince maskesi düşen bir oyuncu olmayı profesyonellikle başarabilir. Kıskançlık duyguları çok yüksektir ve bunu geçmişte görmediği değeri başkalarını değersizleştirerek açığa vurur. Narsistik kişilik bozukluğu insanların kendi önemlerini abartılı bir şekilde hissettikleri, aşırı dikkat ve hayranlığa duyulan derin ihtiyaç, sorunlu ilişkiler ve başkaları için empati eksikliği olan zihinsel bir durumdur.
Narsist Nedir?
Narsist Tdk’ya göre özsever demektir. Narsist, narsistik kişilik bozukluğu olan kişilere denir. Narsizm ise özseverlik olarak geçmektedir.
Narsist Kişiler Tedavi Olabilir mi?
Klinik psikologların ve kişisel gelişim uzmanlarının sıklıkla araştırma konusu haline gelen narsistik kişilik bozukluğu beraber yaşadıkları insanlarda tahribat yaratması sebebiyle tedavi edilebilir mi sorusunu akıllara getirir. Dünya üzerinde yapılan araştırmalara bakıldığında uzun süren bir tedavi aşaması olduğu görülür.
Narsist kişiler kendilerini her durumda haklı ve mükemmel görürler; dolayısıyla tedavi edilecek bir durum görmezler ve terapiye yanaşmazlar. Psikologlar da bu danışanlarının durumunu bildiğinden genellikle kendilerinin bir narsist olduğunu ilk aşamada söylemeden tedaviye başlarlar. İleriki dönemde gerçekle yüzleşecek olan narsist, tedaviye çoğunlukla devam etmez ve bir sonuç alınamaz. Tamamen tedaviye devam eden ve sağlıklı bir insan duygu ve düşüncesine sahip olan kişilerin sayısı ise hayli azdır.
Psikoterapi yöntemiyle uygulanan tedavinin etkili olabilmesi için, kişinin istekli ve iyileşmeye hazır olması gerekir. Narsizim zaten mükemmel olan tüm özelliklerin kişide olduğunu düşündürdüğü için tedavi edilmesi gereken kişilerin başkaları olduğuna inandırır. Böylelikle kişi yol kat edemez ve saklı olan değersizlik duygusuyla yaşamaya devam eder.
Kişiliğinizin narsisistik kişilik bozukluğunda ortak olan yönlerini(aşağıda) fark ediyorsanız veya üzüntüden bunalmış hissediyorsanız, bir psikoloğa ulaşmayı düşünün. Doğru danışmanlığı almak, hayatınızı daha ödüllendirici ve keyifli hale getirmenize yardımcı olabilir.
Narsist Kişilerin Özellikleri Nelerdir?
Temelde suçlanmış, aşağılanmış, duyguları yok sayılmış ve değer verilmemiş bir kişinin ergenlikten itibaren tüm bu duygularını bastırma yoluna gitmesi ve hiç olmamış gibi davranması narsistik kişilik bozukluğu olarak ortaya çıkar. Bu kişiler toplum arasında sivrilmek ve tüm bakışları üzerine çekmek ister. Bunun için abartılı davranışlar ve vaatler vermekten geri durmaz. Tipik bir şekilde narsist insanların özellikleri şöyle sıralanabilir;
- Herkesin kendisine hayranlık duymasını bekler. Böyle olmayan ortamlarda kendini rahatsız hisseder ve problemli bir davranış sergiler ya da o ortamdan ayrılır.
- Her durumda haklı olduklarını ileri sürer. Hata yapma, kusurlu olma ya da eksik bir yönü olma gibi durumları asla kabul etmez.
- Merhamet duygusundan yoksundur; fakat toplum önünde değer kazanmak için merhametli tavırlar sergileyebilir.
- Başkalarının ne düşündüğüyle çok ilgilidir ve hayatını buna göre şekillendirir.
- Her zaman duygularını sömüreceği bir kurban bulundurur ve bu genellikle aile içinden birisidir. Evli ya da ilişki içindeyse partner kurban olarak seçilmiştir.
- Sevgi, adalet, duygu yönünden eksiktir. İçinde doldurulamaz bir açlık vardır ve ne kadar sevgi ve ilgiyle yaklaşılırsa yaklaşılsın yeterli gelmez.
Narsist özellikleri daha fazla şekilde listelenebilir; ancak tipik bir narsistte olan birkaç özellik bu şekildedir. Narsizmin çeşitleri vardır ve her birinde ortaya çıkan farklı olumsuz davranışları görmek mümkündür.
Narsistik Kişilik Bozukluğu Testi Nasıl Yapılır?
Narsistik kişilik bozukluğuyla ilgili klinik psikolog tarafından değerlendirme alınması gerekir. Psikoloğun soracağı birkaç soru ya da kişinin konuşma tarzı narsist kişilik özellikleri ile ilgili net bilgiler verir. Ailede, iş hayatında ya da çevrede anlam verilemeyen davranışlar sergileyen; sürekli kendini suçlu hissettiren ve yetersizlik duygusu yaşamaya sebep olan kişiler olabilir. Bunun için her ne kadar en doğru testi psikologların yapacağı bir gerçek olsa da birkaç soruyla kişilik bozukluğu olup olmadığı anlamlandırılabilir.
Narsist miyim diye merak ediyorsanız aşağıdakileri kendiniz için değerlendirebilirsiniz;
- Özel ilişkilerde kuşkucu olup olmadığı
- Sürekli olumlu sözler duymanın ona ne hissettirdiği
- İş hayatında kıdem olarak kendisinden altta olan kişilere nasıl davrandığı
- Başkalarını dinleme ve çözüm bulma konusundaki düşünceleri
- Herhangi bir konu hakkında pişmanlık yaşayıp yaşamadığı
- Gelecekle ilgili hayallerin gerçeğe yakınlığı gibi kişisel fikirleri içeren sorular kişinin kişilik durumuyla ilgili kabaca bilgiler verir.
Uzman bir görüşün hemen anlayabileceği bir durumdur. Çoğunlukla bu kişilerle beraber yaşayan insanlar hayatlarını zorlu ve bunalımlarla geçirirler. Böyle bir durum fark edildiğinde alanında uzman kişilerden destek almakta fayda vardır.
Narsistlik Belirtileri Nelerdir?
Çocukluk çağının travmalarını kapatma ve yok sayma konusunda hayli profesyonel olan narsist, ergenlik çağında ilk belirtilerini vermeye başlar. İçinde kapatılamayacak olan sevgi boşluğunu etrafındakilerin duygularını sömürerek azaltmaya çalışır; her ne kadar sevgi verilirse verilsin o boşluk hep durur. Narsistik kişilik bozukluğu arasında en çok bilinen özellik insanlar tarafından sürekli beğenilme, sevilme ve ilgi görme isteğidir. Bunu başaramayınca öfkelenir ve sorunlu davranışlarını aşikar eder.
Narsist bir kişilikte pişman olma gibi bir duygu yer almaz. Kendilerini her ne olursa olsun hep haklı görürler ve geri adım atmazlar. Kişilere karşı empati kurma becerileri yoktur ve his bakımından eksiktirler. Manipüle etmek yaşam tarzları haline gelmiştir ve hayatında olan kişileri sürekli suçlu hissettirirler. Sevgi kelimesi onlar için sadece bir sözden ibarettir; bu duyguyu kalpten algılayamazlar. Genellikle beraber yaşadıkları kişileri duygusal ve psikolojik bir çöküntü içinde bırakırlar ve eski yaşamlarına dönmeleri zaman alır.
İlişkilerde Narsisizm
Bir narsistin, özellikle potansiyel romantik partnerlerden hayranlık ve övgü alma arzusu, onları genellikle çekici ve karizmatik yapar, bu özellikler hızla bir romantizmi ateşleyebilir. Ancak narsist kişilik bozukluğundan gelen empati eksikliği, bir partnerin iç dünyasını anlamalarını ve uzun vadeli tatmin edici bir ilişki kurmalarını engelleyebilir.
Narsistik kişilik bozukluğu olan kişilerin gerçekten aşık olmaları ve güvenilir, eşit bir ortaklık kurmaları çok zordur. Narsist erkek veya narsist kadın, bir ilişkide katı kurallar koymaya çalışabilir ve diğer rahatsız edici davranışların yanı sıra yeni bir partneri arkadaşlarından ve ailesinden soyutlamaya çalışabilir.
