Gün içinde, hızla değişen olaylara verdiğimiz duygusal tepkiler sıklıkla değişir. Örneğin; ailevi birtakım olaylar sebebiyle mutsuzken, iş yerine gelip terfi aldığınızı öğrenmek, sizi bir anda dünyanın en mutlu insanı gibi hissettirebilir. Hayatın hızla değişen akışında, duygularınızın sabit kalmayıp değişmesi oldukça normaldir. Fakat Bipolar Bozukluk yaşayan kişilerde bu durum oldukça farklıdır. Bipolar bozukluğa sahip kişiler; ruh hallerinde, enerjilerinde, konsantrasyonlarında ciddi problemler yaşarlar ve günlük işleri yerine getirmekte zorlanırlar.
Bipolar (İki Uçlu, Manik Depresif) Bozukluk Nedir?
Bipolar bozukluk, kişinin ruh hali ve enerjisinde ani dalgalanmalar yaratan, sosyal hayatı, ikili ilişkileri olumsuz yönde etkileyen bir rahatsızlıktır. Bu rahatsızlığa sahip kişiler; kendilerini çok mutlu, enerjik hissederlerken bir anda depresif ruh haline bürünebilirler. Ayrıca, çok enerjik hissettikleri anda sağlıklı düşünemeyebilir, pişman olacağı kararlar alabilir, kendini zor durumda bırakacak her türlü davranışı düşünmeden yapabilirler.
Bipolar Bozukluk; “mani-hipomani” ve “majör depresif dönem” olarak iki şekilde görülür. İki uçlu duygu-durum bozukluğu olarak da bilinen Bipolar Bozukluk; kişinin yaşadığı tüm duyguları en uçta yaşaması (aşırıya kaçan mutluluk, aşırıya kaçan üzüntü, aşırıya kaçan enerji vb.) sebebiyle, özellikle “mani döneminde” hem kendisine hem de çevresine zor anlar yaşatabilir.
Mani ve Hipomani Dönem
Bipolar Bozukluk yaşayan kişi, mani döneminde kendini çok iyi hisseder. Her şeyi yapabileceğini düşür, aşırı mutlu ve coşkulu hissederler. Bu dönemde kendilerine oldukça fazla güvenen hastalar, kumarda yüklü miktarda zarara uğramaya, işlerinden ayrılmaya, para harcamaya, uygunsuz davranışlarda bulunmaya, sağlıksız kararlar vermeye oldukça meyillilerdir. Hipomani dönemde de aynı duygular görünse de, mani döneminden daha az şiddetli, daha az zararlıdır. Mani ve Hipomani dönemden geçen kişilerde şu durumlar gözlemlenebilir;
- Coşkulu ruh hali
- Odaklanmada güçlük
- Madde ve alkol kullanımı
- Düşünmeden, sağlıksız kararlar alma
- Uykuya ihtiyaç duymama
- Uykusuzluğa rağmen yüksek enerji
- Zihinden karmaşık ve hızlı düşünceler geçmesi, bununla bağlı olarak hızlı konuşma
- Kolay sinirlenme
- Rahatsızlığın şiddetine bağlı olarak; halüsinasyonlar görme, var olmayan sesler duyma
Majör Depresif Dönem
Majör depresif dönemden geçen kişi; depresif ruh halini en yoğun şekilde yaşar. İş, okul, ikili ilişkiler ve sosyal hayatlarında oldukça zorlanabilirler. Majör depresif rahatsızlığı yaşayan kişilerde şu durumlar gözlemlenebilir;
- Umutsuzluk, yalnızlık, yoğun üzüntülü hissetmek
- Fazla uyumak, buna rağmen uykunun yetmemesi
- Değersiz ve suçlu hissetmek
- Rahatsızlığın şiddetine bağlı olarak; intiharı düşünme ya da teşebbüs etme
- Yavaş hareket etme, enerji düşüklüğü
- Günlük rutin işleri (tuvalet ihtiyacı, su içmek, yemek yemek vb.) dahi yapmaya üşenmek/yapmamak
Bipolar Rahatsızlık Kimlerde Görülür?
Bipolar Bozukluk, kalıtsaldır. Kişinin anne veya babasında bu rahatsızlığın var olması, Bipolar Bozukluğa sahip olma olasılığını güçlendirir. Bununla birlikte, Bipolar rahatsızlığın teşhisinde, travmatik olay geçmişi de son derece önemlidir.
Bipolar Bozukluğun Tedavisi
Bipolar rahatsızlığının belirtileri, kendinize teşhis koymada belirleyici değildir. Psikolojik rahatsızlıkların teşhisi mutlaka psikolog tarafından yapılmalı ve tedaviye başlanmalıdır. Psikoloğa gitmek, tüm psikolojik rahatsızlıklarda olduğu gibi Bipolar Bozukluk rahatsızlığında da son derece önemlidir. Bu rahatsızlık; zamanla, kendiliğinden düzelemez. Bipolar Bozukluk yaşayan kişiler psikolog desteği almalı, psikoloğun belirlediği tedaviye uymalıdır.
Rahatsızlığın tedavisinde; ilaç, konuşma terapisi ve birçok tedavi yöntemi, kişiye ve kişinin rahatsızlığının şiddetine göre, psikolog tarafından belirlenir. Psikoloğun uygun gördüğü tedavinin yanında, kişi hayat kalitesini artırmak için gayret göstermelidir. Düzenli egzersiz yapmak, yeni hobiler edinmek, alkol ve kötü maddelerin bulunduğu ortamlardan uzak kalmak, kitap okumak, düzenli nefes egzersizleri, yürüyüş, koşu yapmak tedaviyi güçlendirir.
Bipolar Bozukluk Tamamen Tedavi Edilebilir Mi?
Bipolar bozukluk tedavisi; psikolog tarafından, rahatsızlığa sahip kişinin travmatik geçmişi, atakların sıklığı ve şiddeti göz önünde bulundurularak uygulanır. Bu rahatsızlığa sahip kişiler, gördükleri tedavi sayesinde rahatsızlıktan tamamen kurtulamasalar dahi, günlük hayatları olumsuz etkilenmeyecek şekilde, ciddi ataklar geçirmeden yaşam sürebilirler.
